OP ZOEK NAAR ROOTS - 210

"Doe't ik ôfskie naam fan myn mem yn 1946 om nei Kanada te gean, sei mem: 'No sjogge wy mekoar noait wer, leave. No giest sa fier fuort!" De dochter sei: "Dat sil wol wat meifalle, mem. Ik kom fêst wol wer ris thús by mem, hjèr."

Mem krige wol gelyk. Sy hat har famke nea wer sjoen. Allinnich mar foto's. De jierren gienen fluch foarby en doe't de dochter einlings foar it earst wer yn Harkema kaam, lei mem al op 't hôf. En heit ek. Wat is dat faak bard mei dy earste emigranten. Wat is der faak sein wurden: 'Wy namen ôfskie foar it libben!' It earste begjin wie foar in protte emigranten hiel muoilik yn Kanada. Der kaam earst neat fan werom gean. Der wienen doe noch gjin sinten foar sokke reizen.

Ik krige in mailtsje fan Johan de Zwart út Grinslân en dy frege my oft ik yn Kanada ek in muoike fan him fine koe dy't krekt nei de oarloch nei Kanada gien wie om by har Kanadeeske soldaat te wêzen. Johan wist de achternamme fan de soldaat al, mar fjirder neat. Mar Tjitske Hoekstra-Alma út Harkema hat it klear krigen. Sy hat eefkes foar my op stap west en wakker oant speuren west yn Harkema en....sy fûn wat mear oer in plaknamme, ensf. Doe't ik op it internet it telefoanboek fan Kanada neiplúze, fûn ik hiel wat nammen dy't der op liken. Ik probearre ien en....ja, wier, it wie yn ien kear klear! Fuortynienen raak! Ik hie in âldere dame derfoar en sy kaam út Fryslân, út Harkema, en....jimme kinne it wol riede fansels: wy gau yn 't Frysk prate. Klear wie't! Sy fertelde my oer de oarloch, hoe't sy dy knappe Kanadeeske soldaat trof yn Hearrenfean en hoe't se dêr foar de wet troud binne yn it lêst fan 1945 en doe mei folle mear soldaten yn 'e optocht nei Harkema. Dêr wie de tsjerketsjinst yn de Herfoarme Tsjerke. Har man is doe al gauëftich nei Kanada gien. Sy mocht fuort net mei. It jier derop krigen se in famke, en doe is sy yn 1946 allinne mei it famke de grutte dobbe oer gien en kaam yn Halifax oan mei de "Lady Nelson". Sy hat knap siik west op de oseaan. Der wienen noch folle mear fan dy breidsjes oan board. In protte hienen al in poppe en it skip wurde 'Diaper Ship' of de 'ruften-boat' neamd. Doe mei de trein nei Saskatchewan en dêr kaam se nei dagen fan reizgjen oan. En...dêr stie Angus Pederson op har te wachtsjen. Hy hie in  buorkerij mei hinnen, bargen, skiep, en ek nôt. Willemke's âldste dochter Audrey fertelde my:

'Doe't mem de famylje en freonen fan Angus foar it earst oantrof, joegen sy har in feestjûntsje. Mem krige in protte kadootsjes, en it aldermoaiste wie in wollen tekken. Dy wie moai ynpakt en mem moast it pak iepen meitsje. Doe't se de tekken iepen die en him plat op 'e grûn lei, wie de iene side fan de tekken al hielendal bespjelde mei dollar biljetten. Der wie ûngefear 200 dollar foar mem. Wat wie se dêr wiis mei."

Letter krigen Angus (1915-2003) en syn 'Harkemarder' wyfke noch trije bern derby. Sy hat eins nea wer Friezen of Hollanders troffen yn dy provinsje. Mar se kin it Frysk noch knap. Dat giet der nea wer út. Sy fertelde my ek noch dat se nea ûnwennich west wie, mar dat se har knap oanpasse koe, al koe se earst gjin wurd Ingelsk. Dan wurde jo wol nuver troch de moster helle.

Ien fan har twa soannen makket lietsjes, sjongt wol, en hat al trije CD's útjûn.

En wa is dizze oarlochs-breid? Dat is Willemke Alma, berne yn 1923 yn Harkema. Sy wie ien fan de 15 bern fan .....Gerke Geerts Alma (1882-1949) en Andrieske Jelles Bekkema (1883-1969). Andrieske wie in dochter fan Jelle Andries Bekkema (1850-1927) en Aafke Willems Koorda (1847-1935). Gerke Alma wie in soan fan Geert Alma (1844-1912) en Aaltsje Eerdes van der Tuin (1845-1911). Geert wie in soan fan Gertsje Alberts Alma (1821-1844) en dat wie in dochter fan Albert Taekes Alma (1779-1839) en Trijntje Siedses van der Heide (1783-1857). Willemke hat noch ien suster, Hindrikje, dy't troud wie mei Tjeerd Visser (1910-1977). Hindrikje wennet op 't Fean yn it Suyderhuys. Sy hat ek noch ien broer, Eelke Alma, en dy wennet yn Harkema. In suster fan Gerke Alma, Geertsje (1876-) wie troud mei Gerben Pieters Hamstra (1869-). Sa komme jo by myn mem har Hamstra-famylje.

As jo út in húshâlding fan 15 bern komme, bin jo omtrint famylje fan in hiel doarp of de omkriten dêrfan. Dat is ek sa mei it Alma-folkje.

Jelle yn Kanada


Angus Pederson & Willemke Alma in 1995 at their 50th wedding-anniversary.